Święto Narodowe Trzeciego Maja obchodzone jest, by uczcić uchwalenie w 1791 roku, przez Rzeczpospolitą Obojga Narodów, konstytucji – pierwszego tego typu aktu prawnego w Europie i drugiego na świecie. ⚪🔴
Samo święto ustanowione zostało w 1919 roku i ponownie, po transformacji ustrojowej, w 1990 r. To właśnie 3 maja, w 1791 roku, uchwalono Konstytucję 3 maja czyli ustawę regulującą ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powstała ona przede wszystkim po to, by zlikwidować wady systemu politycznego opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej. Konstytucja zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, odbierając szlachcie nieposiadającej ziemi prawo podejmowania decyzji wagi państwowej. Ponadto, zrównywała część praw mieszczan i szlachty oraz brała pod ochronę państwa chłopów, by nie dochodziło do nadużycia pańszczyzny. Akt zniósł też zasadę liberum veto i wprowadził trójpodział władzy oraz wolność wiary. Głównymi autorami treści konstytucji byli Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, i Hugo Kołłątaj.
Niestety jej postanowienia nie mogły być realizowane – obowiązywała jedynie przez rok i została obalona przez armię rosyjską i konfederację targowicką w wyniku wojny polsko-rosyjskiej. Bezsprzecznie jednak, uchwalenie Konstytucji 3 maja było wyjątkowym osiągnięciem reformatorskim w skali całego świata.